तनाव व्यवस्थापन (Stress Management) गर्नु जीवनको गुणस्तर सुधार गर्न र जीवनमा खुसी आनन्द र शान्ति प्राप्ति गर्नका लागि अत्यन्त महत्वपूर्ण हुन्छ। यहाँ केही प्रभावकारी उपायहरू दिइएका छन् जसले तनाव कम गर्न मद्दत गर्दछ :
१. नियमित योग र ध्यान (Meditation & Yoga)
ध्यानले मनलाई शान्त बनाउँछ। योगले शरीर र मन दुबैलाई सन्तुलनमा राख्छ।दैनिक १०–२० मिनेट ध्यान वा गहिरो श्वासप्रश्वास (deep breathing) अभ्यास गर्नु लाभदायक हुन्छ।
🏃 २. शारीरिक व्यायाम (Exercise)
🗓 ३. समय व्यवस्थापन (Time Management)
कार्यहरूको प्राथमिकता तोक्नुहोस्।
“To-Do List” बनाउनुहोस् र कामहरूलाई टुक्र्याएर गर्नुहोस्।
कामको भीड हुँदा “होइन” भन्न जान्नु पनि महत्त्वपूर्ण हुन्छ।
💬 ४. कसैसँग कुरा गर्नुहोस् (Talk to Someone)
विश्वासिलो साथी, परिवार वा काउन्सेलरसँग कुरा गर्नु तनाव कम गर्न मद्दत पुर्याउँछ। भावना व्यक्त गर्दा मन हलुका हुन्छ।
🎨 ५. रुचिका गतिविधि गर्नुहोस् (Engage in Hobbies)
पुस्तक पढ्ने, संगीत सुन्ने, चित्र बनाउने, बगैचा मिलाउने जस्ता क्रियाकलापले मन रमाउँछ।
😴 ६. पर्याप्त निद्रा (Proper Sleep)
वयस्कहरूलाई दैनिक ७–८ घण्टा निद्रा आवश्यक हुन्छ। तनाव हुँदा निद्राको गुणस्तर बिग्रिन सक्छ, त्यसैले निद्रालाई प्राथमिकता दिनुहोस्।
🍎 ७. स्वस्थ आहार (Healthy Diet)
सन्तुलित आहार (फलफूल, तरकारी, गेडागुडी) लिने। क्याफिन, चिनी र अत्यधिक तेलिलो खानेकुरा कम गर्नु।
🚫 ८. नकारात्मक सोच घटाउनुहोस् (Reduce Negative Thinking)
आफूलाई अरुलाई दोष नलगाउने बानी बसाल्नुहोस्। सकारात्मक आत्म-वार्ता (Positive Self-Talk) गर्नुहोस्।
🧘 ९. माइन्डफुलनेस अभ्यास गर्नुहोस् (Practice Mindfulness meditation)
हालको क्षणमा ध्यान केन्द्रित गर्नु (present moment awareness)। माइन्डफुलनेस मेडिटेसन र ध्यान गर्नुहोस्। यसले चिन्ताजन्य सोच कम गर्छ।
